Laboratuvarda üretilen samuray arısı, kahverengi kokarca ile mücadele için doğaya salınacak

26.04.2024- Türkiye ve Avrupa’ya Asya’dan yayılan kahverengi kokarca ile biyolojik mücadele için Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü laboratuvarında üretilen Çin menşeli 150 bin samuray arısı, 30 ilde doğaya salınacak.

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, başta fındık olmak üzere tarımsal ürünlere zarar veren kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) zararlısı ile biyolojik mücadele için laboratuvarda 150 bin samuray arısı üretti.

Kahverengi kokarcanın yumurta larvalarına kendi yumurtasını bırakan samuray arıları, böylece zararlının çoğalmasını engelliyor.

Enstitüde görevli entomolog (böcek bilimci) Mustafa Kılıç, AA muhabirine, kahverengi kokarcanın Türkiye’de 2017 yılından itibaren tespit edilmeye başlandığını söyledi.

Zararlının tespitinin ardından Tarım ve Orman Bakanlığının zararlı ile mücadelede yoğun çaba sarf ettiğini anlatan Kılıç, “Tarım ve Orman Bakanlığımız hem biyolojik mücadele ajanlarının yetiştirilmesinde hem de kimyasal mücadele ve diğer yolların araştırılması ve uygulanmasında öncü olmuştur. Bununla birlikte hem ekiplerimiz hem İl Tarım ve Orman müdürleri birlikte arazi çalışmaları yürütmekteyiz. Kahverengi kokarcanın yoğunluk, popülasyon takibini yapmaktayız. Bunun yanı sıra mücadele için faydalı böceğin üretimini gerçekleştirmekteyiz.” dedi.

Üretimini yaptıkları 20 bin parasitoidin (ev sahibiyle yakın ilişki içinde yaşayan ve sonunda konağın ölümüyle sonuçlanan bir organizma) geçen yıl Artvin ve Rize’de doğaya salındığına dikkati çeken Kılıç, “Bu yıl da hedefimiz 150 bin parasitoidin 30 ilde doğaya salınması. Parasitoid dediğimiz, halk arasında samuray arısı olarak bilinmektedir. Burada böcek kendi yumurtasını zararlının yumurtasının içine koyuyor. Doğada zararlı böcek yerine faydalı böcek çıkışları yapıyor yumurtadan. Çünkü biz bütün arazileri kontrol etsek de ağaçların üst kısmında zararlı böcek yine yumurtasını bırakabiliyor. Burada amacımız, biyolojik mücadele etmenini kullanarak oralara da ulaşabilmek.” ifadesini kullandı.

Kılıç, çiftçilerin bu zararlı böceği bahçelerinde gördüklerinde ruhsatlı bitki koruma ürünlerini kullanması gerektiğini belirterek, “Bu zararlı ile mücadelede vatandaşımıza da görev düşmektedir. Kendi bahçelerinde yoğunluk gördüğünde ilgili kurumlara danışarak ilaçlama yapabilirler.” diye konuştu.

Kahverengi kokarcanın 300’ün üzerinde bitkiyi etkilediğini vurgulayan Kılıç, şunları kaydetti:

“Doğada kolay kolay aç kalmayan bir böcek. Özel ağız yapısı sayesinde bitki dokularını emerek besleniyor ancak hayvanlar ve insanlar üzerinde zarar oluşturmamaktadır. Sadece ufak tefek alerjilere belki bazı ciltler reaksiyon gösterebilir. Onun haricinde ısırma veya sokma gibi davranışları yok. Doğaya saldığımız parasitoidlerin de insan, hayvan ve özellikle bal arıları üzerinde hiçbir yan etkisi bulunmamaktadır. Samuray arıları, kahverengi kokarcanın doğal düşmanıdır. Zaten böceğin bulunduğu yerlerde doğal olarak bulunan bir böcek. Kahverengi kokarca Avrupa’ya da bulaştı ve yayılıyor. Bakanlığımız mücadele için bu konuda önce davranarak parasitoid böceğin hızlıca işlemlerden geçirilerek salınmasında büyük rol oynadı. Amerika, İtalya ve İsviçre’de de parasitoid üretip doğaya salmaktadır. Türkiye hızlı şekilde karar aldı.”

Kılıç, üretilen samuray arılarını mayıs ayı itibarıyla doğaya salmaya başlayacaklarını sözlerine ekledi.