DSÖ’den kritik Maymun çiçeği açıklaması: M çiçeği virüsü kontrol altına alınabilir mi?

27.08.2024- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve komşu ülkelerdeki Maymun çiçeği virüsü salgınlarının kontrol altına alınabileceğini ve durdurulabileceğini bildirdi.

DSÖ, Maymun çiçeği virüsünü kontrol altına almak için başlatılan küresel stratejik hazırlık ve müdahale planına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Mevcut planla ilgili DSÖ üyesi ülkelere 23 Ağustos’ta bilgi verildiği belirtilen açıklamada, bu planın, DSÖ’nün 14 Ağustos’ta M çiçeği virüsünü “uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu” olarak ilan etmesinin ardından oluşturulduğu ifade edildi.

DSÖ fon çağrısı yapacak

Açıklamada, “Plan kapsamında Eylül 2024-Şubat 2025 dönemini kapsayan 6 aylık dönemde DSÖ, üye ülkeler, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC) gibi ortaklar, topluluklar ve araştırmacılar gibi kurumların virüse müdahalesi için 135 milyon dolar tutarında bir finansmana ihtiyaç duyulacağı öngörülüyor. DSÖ, plan kapsamında gerçekleştirmesi gerekenler için yakında bir fon çağrısı yapacak” bilgisi verildi.

Ghebreyesus tarafından virüse karşı yapılan geçici ve daimi öneriler üzerine inşa edilen planın, kapsamlı gözetim, önleme, hazırlık ve yanıt stratejilerinin uygulanmasının yanı sıra virüsle ilgili araştırmanın ilerletilmesine dayandığı bildirildi.

Açıklamada, test ve aşılara eşit erişimin sağlanması, hayvandan insana bulaşmanın en aza indirilmesi ile toplumların salgın önleme ve kontrolüne aktif olarak katılmalarının sağlanmasının da planın parçası olduğu belirtildi.

Stratejik aşılama çabalarının, bulaşma zincirlerini kesmek için son vakaların yakın temaslıları ve sağlık çalışanları dahil en yüksek risk altındaki bireylere uygulanacağı ifade edilen açıklamada, DSÖ’nün virüse karşı hazırlıklı olma ve müdahalenin temel alanlarında koordinasyonu artırmak için çok çeşitli uluslararası, bölgesel, ulusal ve yerel ortaklarla çalıştığı bildirildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Ghebreyesus, “Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve komşu ülkelerdeki M çiçeği virüsü salgınları kontrol altına alınabilir ve durdurulabilir” ifadesini kullandı.

Ghebreyesus, salgını kontrol altına almak için uluslararası kuruluşlar, ulusal ve yerel ortaklar, sivil toplum kuruluşları, araştırmacılar ve DSÖ üyesi ülkeler arasında kapsamlı ve koordineli bir eylem planına ihtiyaç olduğunun altını çizdi.

M çiçeği virüsü nedir? Maymun çiçeği hastalığı nasıl bulaşıyor?

M çiçeği virüsü, fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.

İlk belirtiler, virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor.

Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor.

DSÖ, “maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox)” ismini, 2022’de ırkçılık ve ayrımcılık kaygısıyla “mpox” olarak değiştirmişti.