TEPAV, Uygulama Para Politikasının Başarısını Olumsuz Etkiliyor

Bankaların haftalık repo faizi yerine, daha düşük oranlı swap faizi ile fonlandığına işaret eden TEPAV ekonomistleri, uygulamanın para politikasının başarısını olumsuz etkilediğine dikkat çekti.

21.12.2023- TCMB’nin bugünkü faiz kararı öncesinde, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’ndan (TEPAV) politika faizinin mevcut tanımıyla işlevselliğini yitirdiği eleştirisi geldi. Kuruluşun Aralık ayı Para Politikası Değerlendirme notunda, haftalık repo faizinin politika faizi olma niteliğini yitirdiğine işaret edilerek, “rasyonelleşme”ye yönelik politikaların başarısı için, uygulamanın gözden geçirilmesi gerektiği belirtildi.

Merkez Bankası’nın, bankaları, politika faizi olarak bilinen haftalık repo faizi yerine ağırlıkla daha düşük faizli döviz karşılığı TL swap yoluyla fonladığına işaret eden TEPAV uzmanları, uygulamanın para politikasının etkinliğini azaltmanın yanı sıra şeffaflık ilkesine de zarar verdiğine dikkat çekti. Notta, uygulamanın ayrıca “mevduat faizlerinin yeteri kadar sıkılaşmamasına yol açarak liralaşma eğiliminin güçlenmesini sekteye uğrattığına” da vurgu yapıldı.

TEPAV hazırladığı PPK değerlendirme notunda da Merkez Bankası’nın bankacılık sektörünü fonlama kanalına dikkat çekildi.

Değerlendirme notunda kasım toplantısında politika faizi yüzde 40’a çıkarılsa bile Merkez Bankası’nın son aylarda bankacılık sektörüne fon aktarımını repo işlemi yoluyla değil, döviz karşılığı Türk lirası swap piyasası işlemleri ile yaptığı hatırlatılarak “Bu durumda, politika faizi açıklanan repo faizi değil de efektif olarak kamuoyunun bilmediği, daha düşük oranlı bir ağırlıklı ortalama swap faizi olmaktadır. Bu uygulama yalnızca para politikasının etkinliğini olumsuz yönde etkilememekte, aynı zamanda hem şeffaflık ilkesine zarar vermekte hem de mevduat faizlerinin yeteri kadar sıkılaşmamasına yol açarak liralaşma eğiliminin güçlenmesini sekteye uğratmaktadır” denildi.

TEPAV notunda politika faizinin yüzde 45’e yükseltilmesinin yararlı olacağına işaret edilerek şu noktalara dikkat çekildi:

“Döviz karşılığı Türk lirası swap piyasası işlemleri uygulamasının gözden geçirilmesi; en azından işlemin vadesinin kısaltılmasının ve tutarının azaltılmasının değerlendirilmesi yararlı olacaktır. Ayrıca, bankalara sağlanan likiditenin ağırlıklı ortalama faizinin kamuoyuna açıklanması gerekmektedir. 2023’ün sonuna doğru yaklaşmakta olduğumuz şu günlerde 2024-2026 döneminin her yıl sonu için resmi birer enflasyon hedefi açıklanması gerekli görülmektedir. Bu durum TCMB’nin itibar açığını süratle kapamak açısından da önemli bir iletişim politikası aracı olacaktır.”