9 ayda 13 milyar dolar kazandılar

Türk müteahhitlik sektörünün ocak-eylül döneminde yurt dışında üstlendiği proje tutarı yaklaşık 13 milyar dolar oldu.

08.10.2023- AA muhabirinin, Ticaret Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre, sektör, 2020’de hedef ülkelerde yaşanan siyasi istikrarsızlıklar, konjonktürel sorunlar ve Kovid-19 salgınının etkilerine rağmen 16,2 milyar dolar değerinde 371 iş üstlendi.

Salgının 2021’de dünya ekonomisinde yarattığı olumsuz etkinin azalmasına paralel olarak Türk firmalarının yurt dışında yürüttüğü projelerin toplam bedeli 30,7 milyar dolara çıktı. Bu dönemde üstlenilen proje sayısı 445 olarak kayıtlara geçti.

Yurt dışı müteahhitlik sektörü, geçen yılı da küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gölgesinde geçirdi. Bu dönemde sektörün üstlendiği proje sayısı 494, toplam proje bedeli 19,1 milyar dolar oldu. Geçen yıl üstlenilen projelerin ortalama bedeli 38,7 milyon dolar olarak hesaplandı.

Sektör, bu yılın ocak-eylül döneminde ise 185 proje üstlendi. Bu dönemde üstlenilen projelerin bedeli 12 milyar 898 milyon 676 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Yılın 9 ayında üstlenilen projelerin ortalama bedeli ise 69,7 milyon dolar olarak hesaplandı.

Yurt dışı müteahhitlik sektörü, 1972’den eylül ayı sonuna kadar ise 135 ülkede 486 milyar dolar değerinde 11 bin 837 proje üstlendi.

Orta Doğu ülkeleri dikkati çekiyor
Müteahhitlik firmalarınca 1972 yılından bugüne kadar yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya yüzde 20,2’lik payla ilk sırada yer aldı. Söz konusu ülkede bugüne kadar yaklaşık 98 milyar dolarlık proje hayata geçirildi.

Rusya’yı yüzde 10,5’lik payla Türkmenistan takip ederken üstlenilen projelerin tutarı 50,9 milyar dolar oldu. Irak yüzde 6,9’luk pay ve üstlenilen 33,3 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, 30,2 milyar dolarlık projeyle Libya ve 27,9 milyar dolarlık projeyle Kazakistan izledi.

Sektörün daha fazla pay almak için odaklandığı Suudi Arabistan pazarı da yüzde 5,2’lik pay ve 25,5 milyar dolarlık proje bedeliyle öne çıktı. Katar’da bu dönemde yaklaşık 20 milyar dolarlık, Birleşik Arap Emirlikleri’nde ise 12,5 milyar dolarlık proje üstlenildi.

Türk müteahhitler, bugüne kadar yurt dışında yüzde 13,8’lik pay ve 67,3 milyar dolarlık bedelle en fazla konut alanında proje üstlenirken bu sektörü yüzde 13,6’lık pay ve 66 milyar dolarla kara yolu, tünel ve köprüler izledi.

Söz konusu alanları 41 milyar dolarlık proje bedeliyle demir yolu, 35 milyar dolarla ticaret merkezi ve 32,6 milyar dolarlık proje bedeliyle havalimanı projeleri takip etti.

Öte yandan, ENR dergisinin geçen bir yılda üstlenilen uluslararası projelerin toplam bedeli üzerinden her yıl belirlediği dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firmasını gösteren listede Türkiye, 2003 yılında sadece 8 müteahhitlik firmasıyla yer alırken 2023’te 42 firmayla boy gösterdi. Derginin 2023 yılı sayısında yer alan bu firmalardan 6’sı söz konusu listede ilk 100 firma arasında kendine yer buldu, 2 Türk firması ise ilk 50’ye girdi. Türkiye, firma sayısı itibarıyla Çin’den sonra listede ikinci sırada yer alıyor.